- Lees
- HR-Professionals
- Leidinggevende
0m28/11/2025
Licht in donkere dagen: help medewerkers in de wintertijd
Hoe knus en gezellig de wintermaanden ook kunnen aanvoelen voor velen, zo is het voor anderen een hectische of juist eenzame periode waar isolatie op de loer ligt. De dagen worden kouder, korter en donkerder. Dat heeft extra effect op de medewerkers die al worstelen met stress, burn-out klachten of somberheid. Gelukkig kunnen werkgevers met relatief kleine stappen wat licht aanbrengen in een periode die voor veel mensen donker aanvoelt. Lees het in dit artikel.
In dit artikel
- Waarom de wintermaanden extra zwaar kunnen zijn;
- Winterdip of winterdepressie? De verschillen;
- Herken signalen van mentale klachten;
- Dit kun jij als werkgever doen;
- Wanneer is het tijd voor extra hulp?
Waarom de wintermaanden extra zwaar kunnen zijn
De winter brengt voor veel mensen een subtiele maar voelbare verandering met zich mee. De dagen worden korter en de ochtenden donkerder. Ons lichaam en brein reageren daar direct op. Minder daglicht betekent namelijk dat we minder serotonine aanmaken – de neurotransmitter die direct invloed heeft op onze stemming – én meer melatonine, waardoor we ons sneller moe en traag voelen. Het effect hiervan kan sterker uitpakken op de werkvloer dan we vaak denken.
Uit recentelijk onderzoek van TNO en het CBS blijkt dat inmiddels 1 op de 6 mensen met stress dankzij hun werk worstelen. Er wordt gesproken over een ‘hypernerveuze samenleving’, die in de donkere maanden extra werkdruk en mentale belasting ervaren. Voor medewerkers die al langere tijd onder druk staan, moeite hebben met balans of kampen met sluimerende mentale klachten, is deze periode extra zwaar. Wat in de lente en zomer nog dragelijk aanvoelde, kan in de winter aanvoelen als een combinatie van vermoeidheid, lagere energie en minder veerkracht. Dat, in combinatie met de sociale verplichtingen in december, verklaart waarom juist in deze maanden meer mensen moeite krijgen om alles ‘bij te benen’, zowel op werk als daarbuiten.
Winterdip of winterdepressie? De verschillen
Hoewel de termen vaak door elkaar worden gebruikt, is er een duidelijk onderscheid tussen een winterdip en een winterdepressie. Een winterdip is een tijdelijke periode van mentale klachten, die verminderen of verdwijnen zodra het buiten vaker zonnig is en de dagen langer zijn. Een winterdepressie – ook wel omschreven als een seizoensgebonden depressie (SAD) – daarentegen, kenmerkt zichzelf door aanhoudende somberheid met ergere klachten. De verschillen:
Winterdip
- Vaak tijdelijk van aard;
- Moeite om energie op peil te houden of op te starten;
- Milde sombere stemming;
- Tijdelijk gebrek aan motivatie en plezier;
- Met relatief kleine aanpassingen te verhelpen;
- Een natuurlijke reactie op een gebrek aan daglicht.
Winterdepressie
- Heeft een zwaardere impact op het dagelijks functioneren;
- Aanhoudende klachten als piekeren, somberheid, verlies van plezier, vermoeidheid en een ander eetpatroon allemaal langer dan twee weken aanhouden;
- Slaapproblemen;
- Structureel tekort aan motivatie en plezier;
- Vraagt om professionele begeleiding;
- Disbalans in werk- en privéleven.
Dit kun jij als werkgever doen
Volgens Veerle van Eijndhoven, de People & Culture Manager van SpecialistenNet, kun je als werkgever kleine aanpassingen of extra’s bieden om collega’s door de donkere tijd heen te helpen. Haar tips:
- Maak licht en lucht een prioriteit
“Daglicht is enorm belangrijk, deze heeft immers direct invloed op ons energieniveau en stemming. Zorg waar nodig voor daglichtlampen op de werkplek. Of laad letterlijk en figuurlijk op met een wandeling in de frisse buitenlucht.” - Check vaker in
“Hoe druk deze periode ook is, het is nooit te druk om nog eens te vragen hoe het écht gaat. Zowel in iemands privéleven als in het werkleven. Bespreek als leidinggevende met je medewerker waar écht de focus op mag liggen. Welke taken hebben prioriteit, en welke zijn bijzaak? Zo houd je samen grip op de belastbaarheid.” - Richt een ‘wintervriendelijke’ werkplek in
“Een prettige temperatuur, warme verlichting, planten en rustige werkplekken om je af te zonderen, maken een groot verschil in de stemming en productiviteit van medewerkers en sfeer binnen teams.”
- Stimuleer verbinding onder collega’s
“In de donkere dagen ligt isolatie sneller op de loer. Collega’s slaan de vrijdagmiddagborrel bijvoorbeeld sneller over. Sociale verbinding tussen collega’s werkt als een pleister tegen somberheid en eenzaamheid. Zorg dat er voldoende teamactiviteiten op de agenda staan, en moedig collega’s actief aan om hieraan deel te nemen.”
Lees ook: Checklist: weet wat er vanbinnen speelt bij jouw medewerkers.
"Sociale verbinding tussen collega's werkt als een pleister tegen somberheid en eenzaamheid."
Herken signalen van mentale klachten in wintermaanden
Prikkelbaar of cynisch gedrag
Merk jij dat collega’s vaker een kort lontje hebben, of geneigd zijn? Dat komt waarschijnlijk omdat emoties dichter aan de oppervlakte liggen en tegenslagen sneller en harder binnenkomen. Ook als dit kleine tegenslagen zijn die makkelijk op te lossen zijn.
Minder initiatief en meer terughoudendheid
Collega’s die worstelen met mentale uitdagingen, keren vaker in zichzelf. Iemand wordt bijvoorbeeld stiller, uit geen meningen meer, zegt afspraken af en toont desinteresse in taken en anderen.
Problemen met concentratie en aandacht verdelen
Medewerkers voelen zich tijdens wintermaanden sneller uitgeput en hebben moeite om hun aandacht erbij te houden, ook bij eenvoudige taken.
Wanneer is het tijd voor extra hulp?
Wanneer een ogenschijnlijk onschuldige winterdip bij één of meerdere collega’s te lang aanhoudt, is het belangrijk om op tijd hulp in te schakelen. Eerder schreven we al hoe belangrijk het is om stress bij collega’s vroegtijdig te signaleren. Zo voorkom je dat medewerkers (langdurig) uitvallen door een burn-out, en jouw organisatie te maken krijgt met hoge kosten door langdurig verzuim, en verlies van talent.
Extra ondersteuning in de vorm van 1-op-1 psychologie of coachingstrajecten, is nodig wanneer je merkt dat:
- Klachten – van depressieve aard – langer dan drie tot vier weken aanhouden;
- Een medewerker niet meer herstelt na weekenden of vrije dagen;
- Taken structureel niet meer lukken of afgerond worden, terwijl dit eerder geen probleem was;
- Een medewerker aangeeft het niet meer vol te houden of geen grip meer ervaart op energie, emoties of prestaties.
Een mentaal fit team, het hele jaar door
Houd medewerkers mentaal sterk en inzetbaar met de juiste hulp, op het juiste moment. Via SpecialistenNet hebben jouw medewerkers direct toegang tot mentale hulp op maat. Wil je weten hoe onze psychologen, coaches en bedrijfsmaatschappelijk werkers jouw organisatie kunnen ondersteunen? Neem gerust contact met ons op.
