Hoogste verzuim in 20 jaar: vooral zorgen in onderwijs en zorg
Het ziekteverzuim in Nederland stijgt. Vooral in de zorg, het onderwijs en het openbaarbestuur zijn de cijfers zorgwekkend. Psychische klachten en werkdruk spelen een steeds grotere rol en zorgen er daarnaast voor dat de gemiddelde verzuimtijd oploopt tot 63 dagen. Vooral jongere werknemers tussen de 25 en 35 jaar, blijken kwetsbaar. SpecialistenNet roept organisaties op om tijdig hulp in te schakelen, want langdurig verzuim vraagt om een specialistische aanpak.
Ziekteverzuim in Nederland blijkt groeiende uitdaging
Volgens de nieuwste onderzoekscijfers van het CBS, is het ziekteverzuim in het eerste kwartaal van 2025 gestegen naar 5,8%. In deze cijfers is een duidelijke toename te zien, ten opzichte van vorig jaar. Vooral in de gezondheidszorg (8,1%), verpleging en verzorging (9,7%) en het onderwijs (6,3%) zijn de cijfers zorgwekkend. Ook het openbaarbestuur tikt het hoogste verzuimcijfer in twintig jaar tijd aan. Ondanks deze cijfers, blijkt het onderwerp ‘mentale gezondheid’ moeilijk bespreekbaar. Op de werkvloer worden signalen pas opgemerkt, wanneer het al te laat is.
Psychische klachten nemen toe
Uit de Nationale Enquête Arbeidsomstandigheden (TNO) blijkt dat psychische klachten, zoals stress, te hoge werkdruk en burn-out verantwoordelijk zijn, voor een groot en zelfs groeiend deel van het langdurige verzuim. Deze cijfers zijn alarmerend, omdat de gemiddelde verzuimduur bij psychische klachten 63 dagen is. Daarnaast is langdurig verzuim door psychische klachten het hoogst onder een jonge groep werknemers. Het gaat om jongeren tussen de 25 en 35 jaar, precies de groep die aan het begin van een carrière staat.
Een zieke medewerker kost tussen de €360 en €400 per dag
Veel werkgevers investeren tegenwoordig in mentale zorg, merkt SpecialistenNet. Toch komt dit vaak neer op symptoombestrijding. Werkgevers gaan pas aan de slag, wanneer het al te laat is en er al meerdere medewerkers langdurig zijn uitgevallen. De lange wachtrijen in de ggz, helpen hierin niet mee. Zodra je als werkgever te laat ingrijpt, blijf je achter de feiten aanlopen. De kosten lopen daarnaast hoog op: een zieke medewerker kost tussen de €360 en €400 per dag.
Nederlandse werkgevers moesten in 2024 flink in de buidel tastten: de totale verzuimkosten kwamen in dat jaar op ruim € 28,5 miljard uit. De kosten stegen met 1 miljard euro, ten opzichte van 2023. Die stijging is te verklaren, omdat het gemiddelde verzuim per medewerker langer duurt en dat is weer te herleiden naar de toenemende psychische klachten van werknemers in Nederland.
Praten over mentale gezondheid op de werkvloer is taboe
Helaas wordt er op de werkvloer nog altijd weinig gesproken over mentale gezondheid. Er heerst als het ware een taboe op de preventie van mentale gezondheid. Werkgevers en medewerkers gaan het gesprek niet vroegtijdig aan. Gemiddeld duurt het zelfs zes tot acht maanden, voordat een werknemer open is over de stressklachten die hij ervaart.
Dat late gesprek en de late herkenning heeft grote nadelen; een medewerker is tegen die tijd al veel te lang blootgesteld aan stress. Onder medewerkers heerst schaamte en tegenwoordig is het nog altijd niet uit de taboesfeer om over mentale klachten te praten. Bedrijven kunnen hier veel in betekenen, bijvoorbeeld door leidinggevenden te trainen om klachten te herkennen, op een empathische manier het gesprek aan te gaan met medewerkers en de communicatielijnen met medewerkers kort te houden. Op die manier kunnen bedrijven preventief bijdragen aan mentale gezondheid op de werkvloer.
In 2025 zien we nog altijd zeer lange wachtlijsten in de GGZ. De wachttijden zijn zelfs zo lang, dat ze de zogenoemde treeknormen overschrijden. Een treeknorm is een maximale wachttijd in de zorg.
De gemiddelde wachttijden in 2025 overschrijden deze treeknorm massaal. De aanmeldtijdwachttijd voor een intakegesprek is gemiddeld vier weken, terwijl de treeknorm stelt dat dit maximaal vier weken mag zijn. De behandelwachttijd is vaak meer dan tien weken, gemiddeld moet iemand ruim 14 weken wachten op een behandeltraject bij een psycholoog.
De cijfers uit 2024, laten zien dat er echt iets aan de hand is. Daaruit blijkt dat er 100.000 wachtplekken waren. Dat vind SpecialistenNet zorgelijk. Doordat wij een netwerk hebben van specialisten door heel Nederland, kunnen wij zorg dragen voor kortere wachtlijsten. Op die manier kunnen wij snel hulp bieden aan medewerkers, waarmee het mentaal niet goed gaat.
Benieuwd wat we voor jouw organisatie kunnen betekenen? Neem dan contact met ons op.
