Situationeel leiderschap: zo optimaliseer je de prestaties van medewerkers

Leidinggeven is lang niet altijd makkelijk en kan op velerlei manieren worden gedaan. Er is niet één stijl die passend is in elke situatie. Persoonlijke eigenschappen en omstandigheden beïnvloeden namelijk het functioneren van jouw medewerkers. Daarom kan situationeel leiderschap een uitkomst bieden. Maar wat is situationeel leiderschap nou eigenlijk en hoe pas je het toe? 

Situationeel leiderschap is gericht op het aanpassen van de leiderschapsstijl aan de specifieke situatie en behoeften van het team. Deze aanpassingen per situatie brengen verschillende voordelen met zich mee.

Voordelen situationeel leiderschap

Een goede leider motiveert zijn medewerkers om het beste uit zichzelf te halen en past zijn stijl hiernaar aan. Als een leidinggevende zijn stijl goed afstemt, brengt dit de volgende voordelen met zich mee:

1. Verbeterd aanpassingsvermogen: Situationeel leiderschap vergt een flexibele benadering. Hierdoor is het mogelijk om snel te reageren op veranderende omstandigheden en situaties.

2. Verbetering van motivatie en prestaties: Door rekening te houden met de behoeftes van medewerkers, kunnen zij zich meer gemotiveerd voelen en hierdoor beter presteren.

3. Verhoogde tevredenheid: Door een leiderschapsstijl die is aangepast aan de situatie, kunnen medewerkers zich meer betrokken voelen en kan de tevredenheid van het team toenemen.

4. Verhoogde efficiëntie: Door de juiste leiderschapsstijl toe te passen, kun je als leidinggevende sneller beslissingen nemen en beter presterende teams creëren.

5. Betere besluitvorming: Door een passende leiderschapsstijl te kiezen, kun je als leidinggevende beter communiceren met het team en hierdoor beter geïnformeerde beslissingen nemen.

Ook kan je de prestaties van een team verbeteren door medewerkers een DISC-training te laten doen. Lees hier meer over hoe een DISC-training inzicht kan geven in hoe je de samenwerking van je team kan verbeteren voor betere prestaties.

4 stijlen binnen situationeel leiderschap

Belangrijk is om te realiseren dat situationeel leiderschap niet vaststaat aan één specifieke stijl. Het gaat erom dat je als leidinggevende de juiste stijl kiest die past bij de situatie en het team. Om je hiermee op weg te helpen, staan er hieronder vier leiderschapsstijlen op een rijtje:

1. Sturen: Sturend leiderschap is gebaseerd op duidelijke instructies en verwachtingen. Na afloop controleer je of medewerkers hun taken goed hebben uitgevoerd. Sturend leiderschap past goed bij medewerkers die weinig zelfvertrouwen of motivatie hebben, doordat je hen meer in de juiste richting stuurt.

2. Coachen: Coachend leiderschap stelt medewerkers in staat om hun werk zelfstandig op te pakken. Door medewerkers kleine verantwoordelijkheden te geven, laat je zien dat je hun input waardeert. Dit zorgt voor extra zelfvertrouwen. Deze manier van leidinggeven past goed bij medewerkers die willen groeien, maar hiervoor nog niet over de nodige kennis en vaardigheden beschikken.

3. Steunen: Met de steunende leiderschapsstijl help je medewerkers met vragen of als ze tegen problemen aanlopen. Dit kunnen bijvoorbeeld een te hoge werkdruk of onprettige werksfeer zijn. Als leidinggevende kun je medewerkers steun bieden daarbij. Door mensen aan te moedigen en te betrekken bij beslissingen, leren ze steeds meer op zichzelf te vertrouwen.

4. Delegeren: Delegerend leiderschap draait om loslaten en vertrouwen geven. Hierbij laat je medewerkers hun werk vooral zelf doen. Ook geef je mensen zelf de verantwoordelijkheid voor besluitvorming en het oplossen van problemen. De delegerende leiderschapsstijl past goed bij mensen die goed in staat zijn om hun werk zelfstandig uit te voeren.

Hoe pas je situationeel leiderschap toe?

Waar binnen een team de één opzoek is naar uitdaging, heeft de ander meer ondersteuning nodig. De aansturing die de ene werknemer prettig vindt, kan bij de andere juist weer averechts werken. Om situationeel leiderschap effectief toe te passen, zijn er een aantal tips die je kunnen helpen:

1. Ken je medewerkers: Probeer te achterhalen waar de behoeften en verwachtingen van teamleden liggen, zoals de mate van begeleiding die ze nodig hebben. Weet je wat sterktes en zwaktes zijn, dan kun je medewerkers op een juiste manier leiden.

2. Herken de situatie: Analyseer de situatie, bepaal wat er van je verwacht wordt en wat het team nodig heeft om succesvol te zijn.

3. Kies de juiste stijl: Kies de leiderschapsstijl die het beste past bij de situatie en het team.

4. Communiceer: Maak duidelijk wat je verwacht van het team en hoe ze kunnen bijdragen aan het bereiken van het doel.

5. Aanpassen: Flexibiliteit is essentieel voor situationeel leiderschap. Blijf de situatie en het team monitoren en pas je leiderschapsstijl wanneer nodig aan.

Het toepassen van situationeel leiderschap is een goede stap in de richting van een positievere werkomgeving. Om de betrokkenheid en tevredenheid van medewerkers te vergroten, is aandacht voor leiderschap namelijk essentieel. Meer hierover lees je in het artikel over effectief leiderschap. 

Graag helpen wij jou verder op weg in jouw ontwikkeling als leidinggevende. Neem hiervoor contact met ons op.