CHECKLIST:
WEET WAT ER VANBINNEN SPEELT BIJ MEDEWERKERS
Copyright SpecialistenNet 2024 | Privacyverklaring | Gedragscode | Klachten | Algemene Voorwaarden
Mentale gezondheid in een zakelijke wereld: interview met Wouter
Ongeveer eenderde van al het verzuim komt door psychische of mentale klachten. Per sector kan dit verschillen. Hoe komt dat? We vroegen het een expert op het gebied van mentale gezondheid.
Het bedrijfsleven wordt vaak weerspiegeld als een soort machine waarin mensen zoveel mogelijk waarde proberen te creëren, maar waar mensen werken is ook sprake van emoties.
Dit is waarom een collega zich eenzaam kan voelen
Ik kan het toch niet’ of ‘Stilstaan betekent achteruitgang’. Klinkt dit herkenbaar? Deze dwingende, negatieve gedachten komen voort uit overlevingsgedrag aangestuurd door 10 saboteurs in het brein.
Psycholoog vertelt over de 10 saboteurs in het brein
Snel naar
20% van de medewerkers in Nederland geeft aan dat ze last hebben van psychische klachten. Daarnaast geeft 21% aan dat ze het moeilijk vinden om hulp te vragen binnen hun organisatie. Wanneer werknemers te lang met deze klachten rond blijven lopen kan dit leiden tot langdurige mentale klachten zoals een burn-out en langdurig verzuim.
Als leidinggevende wil je dat jouw medewerkers mentaal goed in hun vel zitten. Tegelijkertijd is het van buiten niet altijd duidelijk wat er vanbinnen speelt. Daarom is het belangrijk om zelf goed te kunnen herkennen wanneer medewerkers last hebben van psychische klachten. Met deze checklist leer je hoe je klachten kan herkennen en hoe je hiermee om moet gaan.
In dit artikel:
- De checklist
- Zie ik bepaalde klachten?
- Hoe lang en hoe vaak heb ik deze klachten al gezien?
- Heb ik zelf of een collega ooit al indirect iets gehoord van mijn medewerker?
- Kan er een mogelijke oorzaak zijn waardoor deze psychische klachten nu opeens opspelen?
- Mijn medewerker heeft psychische problemen, wat nu?
SpecialistenNet biedt voor elk doel psychische hulp en coaching. Met specialisten in heel Nederland en geen wachttijden is een persoonlijk en efficiënt ontwikkelplan altijd dichtbij. Samen brengen we talent tot bloei.
Contact
SpecialistenNet Psychologie Amersfoortsestraat 65 3769 AE Soesterberg
De checklist
Of schrijf je in!
Wil je nog meer tips over hoe je om kunt gaan met medewerkers die last hebben van psychische klachten?
In deze korte email flow ontvang je extra tips en tricks.
Mentale klachten bij medewerkers blijven vaak verborgen achter een glimlach. Zichtbare en onzichtbare klachten treffen medewerkers, maar ook de productiviteit en groei van organisaties. Deze checklist helpt je om mentale problemen sneller te herkennen en verzuim terug te dringen.
Wil je meer weten? Schrijf je dan ook in voor onze mailflow met extra tips en tricks om jouw medewerker met mentale klachten te ondersteunen.
⬜ Zie ik bepaalde klachten?
Mentale klachten hebben invloed op iemands gehele leven. Daarom is het goed mogelijk dat je op de werkvloer signalen kunt oppikken dat je medewerker ergens mee zit. Elke medewerker ervaart klachten anders, maar bij een of meer van de onderstaande signalen is het belangrijk om extra op deze persoon te gaan letten:
1. Verlaagde productiviteit
Veel mensen worden minder productief zodra ze last krijgen van psychische klachten. Ze krijgen namelijk meer moeite met concentratie, maken ze sneller fouten, vergeten meer en worden besluitelozer.
2. Fysieke gezondheidsklachten
Psychische problemen spelen niet alleen in het hoofd van de medewerker, maar ook in de rest van het lichaam. Zo kunnen psychische problemen leiden tot een lager immuunsysteem, vermoeidheid en pijnklachten zoals hoofdpijn en buikpijn.
Wanneer medewerkers last hebben van psychische klachten, kunnen ze gevoeliger worden voor (negatieve) prikkels en lukt het minder goed om te relativeren. Daardoor kan de stemming van je medewerker opeens omslaan en worden ze vaak somberder, emotioneler, cynischer, geïrriteerder of negatiever.
3. Stemmingswisselingen en verandering van humeur
Meer ruimte voor negatieve emoties zorgt ervoor dat medewerkers negatiever naar hun werk gaan kijken. Psychische klachten zorgen er daarom vaak voor dat ze minder werkplezier ervaren.
4. Verminderd werkplezier
Het is mogelijk dat psychische problemen leiden tot een verslaving, omdat mensen zo even kunnen ontsnappen aan de realiteit of aan een gevoel van schaamte of eenzaamheid. Het gevaarlijke aan een verslaving is dat deze de psychische klachten verder kunnen verergeren. Zo kan een toenemende alcoholgebruik bijvoorbeeld leiden tot meer sombere gevoelens.
5. Meer impulsgedrag en verslavingsgevoeligheid
Medewerkers die worstelen met psychische problemen kunnen tot slot stiller en meer teruggetrokken worden. Dit kan komen doordat ze zich schamen voor hun problemen tegenover hun collega’s, maar ook doordat ze minder plezier en energie halen uit sociaal contact.
6. Minder sociaal contact
⬜ Hoe lang en hoe vaak heb ik deze klachten al gezien?
Het kan voorkomen dat de medewerker tijdelijk minder productief is of een kort lontje heeft. Het is belangrijk om dan niet te snel de conclusie te trekken dat de medewerker last heeft van psychische problemen. Dit geeft in ieder geval wel opnieuw een reden om beter op deze medewerker te letten in de komende periode.
Zodra je merkt dat de klachten weken of zelfs maanden aanhouden of dat de klachten steeds terugkeren, kan dat wijzen op dieperliggende problemen zoals een depressie. Hou daarom goed bij wanneer je bepaalde gedragsveranderingen bij je medewerker ziet.
Hoewel je medewerker niet direct naar jou of een collega is toegestapt, kan het nog steeds zo zijn dat de medewerker bepaalde uitspraken heeft gedaan waaruit je kan afleiden dat er iets aan de hand is. Denk hierbij aan:
⬜ Heb ik zelf of een collega ooit al indirect iets gehoord van mijn medewerker?
- ‘Ik voel me echt totaal uitgeput deze week.’
- 'Zou je iemand anders kunnen vragen om dit op te pakken? Ik ben echt helemaal overlopen met werk.’
- 'Ondanks dat we het weekend net achter de rug hebben voel ik me eigenlijk helemaal niet uitgerust.’
1. Uitspraken over stress of vermoeidheid
2. Klagen over de werkdruk
- ‘De taken worden me echt teveel.’
- 'Ik heb dit door alle drukte allemaal niet meer af kunnen krijgen.’
- ‘Ik kom nergens meer aan toe.’
- ‘Ik weet niet meer waar ik moet beginnen.’
- ‘Ik voel me constant opgejaagd.’
- ‘Ach, ik had gewoon geluk.’
- ‘Anderen zouden dit waarschijnlijk beter doen.’
- ‘Het stelt eigenlijk niet zoveel voor wat ik doe.’
- ‘Ik weet niet of ik daar goed genoeg voor ben.’
- ‘Het was niets bijzonders, ik heb gewoon mijn werk gedaan.’
3. Negatief praten over zichzelf of hun prestaties
- ‘Misschien is het handiger als ik dit nu niet doe, zodat ik me kan focussen op mijn huidige taken.’
- ‘Misschien kun je het beter aan [collega] vragen, die heeft hier meer ervaring mee.’
- ‘Ik weet niet of ik daar genoeg tijd voor heb op dit moment.’
- ‘Laat me er even over nadenken, ik weet niet zeker of ik dat nu kan.’
- ‘Laten we eerst kijken hoe het met de andere projecten gaat voordat ik dit erbij neem.’
- ‘Ik kan dit prima zelf oplossen hoor!’
- ‘Ik wil hier eerst zelf een goed over nadenken.’
- ‘Ik kom er wel uit, ik wil het gewoon even op mijn eigen manier doen.’
4. Afwijzen van hulp of verantwoordelijkheid
⬜ Kan er een mogelijke oorzaak zijn voor psychische klachten bij je collega?
Psychische klachten komen niet zomaar uit het niets. Soms zijn er directe oorzaken of gebeurtenissen die je medewerker kunnen beïnvloeden. Wanneer je deze probeert te achterhalen is het goed om rekening te houden met een aantal punten. Zo kan de ene medewerker beter tegen stress dan de ander, zijn sommige oorzaken voor jou als leidinggevende niet altijd zichtbaar en spelen vaak meerdere oorzaken tegelijk een rol in de klachten.
Ondanks deze kanttekeningen blijft het belangrijk om te achterhalen of er recent gebeurtenissen zijn geweest die grote impact op je medewerker hebben gehad. Ze kunnen namelijk nog steeds een aanwijzing zijn dat er iets speelt. Denkhierbij aan mogelijke oorzaken als:
1. Veranderingen in de privésituatie
Een scheiding, verlies van een dierbare, financiële problemen, of verhuizing.
Als je zelf weinig zicht hebt op deze privéproblemen, probeer dan eerst door te vragen bij de medewerker zelf en anders bij een collega die een goede band heeft met de medewerker.
2. Werkgerelateerde stress
Is er recentelijk een reorganisatie geweest, een promotie die extra druk met zich meebrengt, of een groeiend aantal verantwoordelijkheden? De kans kan bestaan dat dit mogelijk te veel is geweest voor de medewerker.
Onopgeloste spanningen met collega’s, klanten of leidinggevenden, pestgedrag op de werkvloer of ongewenst gedrag kunnen zorgen voor een stressvolle werkomgeving.
3. Conflict op de werkvloer
Soms kan de druk van familie, leidinggevenden of persoonlijke ambities leiden tot extra mentale belasting waar de medewerker aan onderdoor kan gaan.
4. Hoge verwachtingen
Mijn medewerker heeft psychische problemen, wat nu?
Herken je bovenstaande punten bij jouw medewerker? Dan is de kans groot dat er psychische problemen spelen en is het belangrijk om in actie te komen. Realiseer je hierbij dat elke medewerker andere behoeften heeft als het aankomt op het herstellen van deze psychische problemen. De een is bijvoorbeeld meer gebaat bij jouw hulp of die van externe specialisten terwijl de ander de meeste problemen liever zelfstandig oplost.
Er zijn hoe dan ook een aantal stappen die je altijd uit kan voeren, zoals het veiliger maken van de werkomgeving en het verminderen van stressfactoren op het werk voor de medewerker en de rest van het team. Lees in deze checklist hoe je dit het beste aanpakt.
Lees meer...
Hoe je dit kunt herkennen op de werkvloer:
De medewerker krijgt minder af in dezelfde hoeveelheid tijd
Jij of een collega moeten vaker het werk van de medewerker verbeteren
Deadlines worden steeds niet gehaald
Hoe je dit kunt herkennen op de werkvloer:
Het aantal ziekmeldingen van de medewerker stijgt
De medewerker heeft vaker last van hoofdpijn en pakt vaker medicijnen
Na vakanties ziet de medewerker er niet uitgerust uit
De medewerker neemt vaker vakantiedagen op om ‘bij te komen’
De medewerker vraagt om vermindering in uren
Hoe je dit kunt herkennen op de werkvloer:
Het is moeilijker geworden voor de medewerker om feedback te verwerken
De medewerker reageert steeds vaker kortaf op andere collega’s
Er zijn meer conflicten tussen deze medewerker en andere collega’s
De teamdynamiek is veranderd zonder dat je precies weet waarom
De collega is al meerdere keren in tranen uitgebarsten
Hoe je dit kunt herkennen op de werkvloer:
De medewerker begint steeds later met werk of komt zelfs te laat
Er wordt minder enthousiast gereageerd op jou en collega’s
Er staan steeds meer privé-activiteiten in de werkagenda van de medewerker
De medewerker is steeds minder actief bezig met zijn of haar taken
(denk aan meer rondjes naar het koffiezetapparaat of meer rookpauzes)
Hoe je dit kunt herkennen op de werkvloer:
De medewerker zit vaker op zijn telefoon
Rood doorlopen ogen bij je medewerker (een teken van slaaptekort of teveel alcohol en drugs)
De medewerker is steeds minder actief bezig met zijn of haar taken
(een teken van teveel alcohol, drugs, cafeïne of nicotine)
De medewerker eet en drinkt meer en ongezonder
Hoe je dit kunt herkennen op de werkvloer:
Klanten laten weten dat het contact met de medewerker is verminderd
Werkuitjes en borrels worden steeds vaker afgezegd
De medewerker geeft de voorkeur aan eten voor de computer tijdens de lunch
